SƠ CỨU NGƯỜI ĐỘT QUỴ

TT - Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ xảy ra khi việc cung cấp máu lên một phần não bộ đột ngột bị ngưng trệ do nghẽn hoặc vỡ một nhánh động mạch não. Nếu một nhánh động mạch não bị tắc nghẽn thì gọi là nhồi máu não. Nếu vỡ một nhánh động mạch não thì gọi là xuất huyết não.

Cao huyết áp là nguyên nhân chính gây nên tình trạng này, chiếm 80% trường hợp. Những nguyên nhân còn lại là do thiếu máu cục bộ cơ tim, rung nhĩ, suy tim... Đặc biệt tình trạng tai biến mạch máu não rất dễ xảy ra nếu người bệnh có sẵn bệnh lý đái tháo đường hoặc rối loạn chuyển hóa lipid (tăng mỡ trong máu).

Người bị tai biến mạch máu não sẽ có một hoặc hàng loạt biểu hiện đột ngột như: yếu nửa người; tê cứng hoặc đau ở mặt, chân, nửa người; nhìn không rõ; không cử động được chân tay; không nói được hoặc không hiểu người khác nói; đau đầu dữ dội; có lúc thở nhanh dồn dập, có cơn ngưng thở ngắn; hôn mê... Có bệnh nhân không hề có biểu hiện tê hoặc đau nào mà đột ngột đi vào cơn hôn mê.

Tai biến mạch máu não xảy ra hầu hết ở người già nhưng không loại trừ người trẻ. Đa số người trẻ tuổi bị tai biến mạch máu não là do vỡ dị dạng mạch máu não, cao huyết áp và các bệnh lý tim mạch khác.

Khi thấy bệnh nhân có các biểu hiện như trên, nhiều người tưởng lầm bệnh nhân bị trúng gió và đè ra... đánh gió, bắt uống nước chanh. Điều này rất không nên. Do bị xốc tới lui, uống nước vào nên bệnh nhân dễ bị ói dẫn tới ngạt, làm tăng huyết áp và quan trọng nhất là làm chậm trễ thời gian đưa bệnh nhân tới bệnh viện. Ngoài ra, nếu bệnh nhân hít vào phổi những chất đã ói sẽ rất dễ bị viêm phổi hít, gây thêm khó khăn cho quá trình điều trị sau này.

Đối với người bị tai biến mạch máu não, thời gian là vàng. Xử lý hay nhất là gọi ngay xe cấp cứu hoặc dùng xe hơi nhà, taxi đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Khi bệnh nhân phải di chuyển nên để nằm yên trên mặt phẳng, nghiêng mặt sang một bên, nới bớt quần áo cho thoáng.

Người xung quanh cũng không đưa bệnh nhân đến bệnh viện bằng xe máy vì có trường hợp bệnh nhân liệt một bên, không thể gác chân lên xe, khi đến bệnh viện chân bệnh nhân đã bị chấn thương chảy máu.