Sức chịu đựng của con người (1)

Có những người có khả năng chịu lạnh tốt hơn người bình thường

TT - Sách kỷ lục Guinness thế giới vẫn thường ghi nhận đây đó những kỷ lục kỳ lạ của con người. Nhưng thật ra sức chịu đựng về mặt lý thuyết của con người nói chung ở mức nào? Tạp chí Focus của BBC (số 187, phát hành tháng 2-2008) đã tiến hành một loạt thử nghiệm trên người để tìm hiểu các giới hạn thể chất của chúng ta.

1.Tim ngừng đập khi thân nhiệt còn 20oC

Thân nhiệt thay đổi với mỗi người nhưng thường là trên 37oC một chút. Khi thân nhiệt hạ là cả một vấn đề.
Ở 36oC, phản xạ và khả năng phán xét bị giảm sút ngay. Xuống 35oC, ta thậm chí không thể viết nổi tên mình và đi lại khó khăn. Ở 33oC, ta hoàn toàn có thể mất trí, vất bỏ cả những vật dụng cần thiết và quần áo đang mặc. Tại 32oC, hầu hết mọi người sẽ đổ quị và bất tỉnh khi thân nhiệt xuống 30oC. Ở mốc này, cơ thể không còn đủ sức duy trì thân nhiệt; nhịp thở giảm chỉ còn 1-2 nhịp/phút.

Ở 28oC sẽ xảy ra chứng loạn nhịp tim và vào lúc bạn còn 20oC thì tim ngừng đập hoàn toàn. Nhưng các bác sĩ vẫn thường nói: "Bạn chưa chết khi nào cơ thể còn ấm". Vậy ta vẫn còn cơ may sống sót nếu được ủ ấm kịp thời và trợ lực bằng máy rung nhịp tim. Khi ta còn trẻ, cơ may sống sót càng cao hơn vì các cơ quan mau phục hồi.

Về lý thuyết, giới hạn thân nhiệt thấp nhất là 0oC. Tại nhiệt độ này, các tinh thể băng sẽ hình thành trong mô, phá hủy mọi tế bào.
* Giới hạn lý thuyết: 0oC
* Kỷ lục hiện thời: 16oC
+ Năm 2001, một đứa bé từng sống sót khi bị bỏ rơi ngoài trời ở nhiệt độ - 20oC. Tim cậu bé đã ngưng đập trong hai giờ và thân nhiệt xuống mức 16oC.

2. Cú đấm mạnh nhất

Mỗi mô cơ tạo ra lực khoảng 0,3 micronewton (10-6 Newton, đơn vị đo lực theo hệ thống quốc tế) trên mỗi sợi cơ, tương đương 100 Newton (khoảng 10kg) cho mỗi cm2 trên cơ của ta. Nhưng xương trên cẳng tay sẽ làm mất khoảng 200 megapascal lực nén, tương đương một lực khoảng 50 kilonewton (1kN=1.000 Newton).
Nếu cho rằng cơ cánh tay đóng góp một nửa lực của cú đấm (phần còn lại đến từ chân, hông và vai khi phối hợp cùng lúc), ta sẽ cần một bộ cơ ba đầu (bắp thịt to của cẳng tay trên) với chu vi 55cm để đạt được giới hạn theo lý thuyết tự nhiên, cũng như cần luyện tập rất nhiều để phát huy tối đa kỹ thuật.
* Giới hạn lý thuyết: 50kN
* Kỷ lục hiện thời: 3kN
+ Năm 1931, tay đấm Max Baer từng được xem là người có cú đấm mạnh nhất khi hạ gục tay đấm Ernie Schaff tại sàn, khiến anh này không thể tỉnh lại được và chết sáu tháng sau đó.

3. Ta có thể mất bao nhiêu máu?

Một người trưởng thành khỏe mạnh có 3,8-5,6 lít máu. Ta có thể mất một lúc đến 15% dung tích máu mà không bị tác hại nào trước mắt. Nhưng mạch đập sẽ nhanh hơn; ta cảm thấy chóng mặt, bứt rứt hoặc lạnh toát người.
Khi bị mất khoảng 40% máu, huyết áp của ta sẽ tụt hẳn khiến máu chảy chậm tới tâm thất và tim đập nhanh liên tục. Nếu hệ tim mạch khỏe, ta sẽ có nhiều cơ hội sống sót hơn. Nằm im và giữ bình tĩnh sẽ giúp trì hoãn cú sốc nhờ giảm mức adrenalin.
*Giới hạn lý thuyết: 1,9-2,8 lít ~ 50%
* Kỷ lục hiện thời: 75%q Năm 1987, bệnh nhân ung thư Melissa Koslosky được tìm thấy khi cơ thể chỉ còn 0,9 lít máu (25%). Nhưng trong trường hợp này, máu của cô Koslosky bị mất dần trong nhiều tuần.

4. Ta có thể uống bao nhiêu nước trong 1 giờ?

10 lít. Đó là lượng nước tối đa có thể uống trong một giờ mà không làm loãng mức độ chất điện phân (electrolyte). Nếu quá mức sẽ dẫn đến tai biến mạch máu não hoặc chết.

5. Ta có thể ăn cay đến mức nào?

Hoạt chất gây cay trong cà ri hoặc ớt là capsaicin. Càng nhiều capsaicin thì cà ri càng cay. Nước xốt Tabasco thông thường có khoảng 260 phần triệu (ppm) capsaicin. Ớt Cuba chứa khoảng 17.000 ppm.

Về lý thuyết, món cà ri cay nhất ta có thể làm được là một bát gồm tinh thể capsaicin nguyên chất và sẽ cay gấp 10.000 lần món cà ri Vindaloo của Ấn Độ. Dù capsaicin không gây cháy kiểu hóa học hoặc làm tổn hại trực tiếp đến mô nhưng ảnh hưởng của loại kích thích mạnh này đối với hệ thần kinh giống như tác hại của dị ứng. Ngoài cảm giác đau vô tả, ta sẽ cảm thấy mắt và mũi nóng bừng lên, phần thân trên co giật và bị khó thở trong 30-45 phút.

Nếu khỏe mạnh và chưa từng có tiền căn bệnh tim hay hen suyễn, ta vẫn có thể sống sót sau khi nuốt một thìa capsaicin nguyên chất, nhưng sẽ không ăn nổi thứ gì khác trong vài giờ sau đó. Trên thực tế, loại cà ri cay nhất trên thị trường hiện nay cay gấp năm lần loại tiêu xịt mà cảnh sát chống bạo động vẫn dùng.
* Giới hạn lý thuyết: 5g capsaicin
* Kỷ lục hiện thời: 0,1gq Năm 2005, Blair Lazar từng cô đặc được 500g capsaicin từ ớt để làm tương ớt. Anh ta đã thử một tinh thể capsaicin và mô tả: "Nó giống như lưỡi của bạn bị búa đập một phát".