Ngoài ra, một số dự kiến như tăng lệ phí tuyển sinh, thu gộp lệ phí đăng ký dự thi và lệ phí thi một lần, chấm chéo hay được phép nộp hồ sơ tại trường... cũng là những vấn đề được hội nghị đưa ra thảo luận sôi nổi. Những thay đổi này sẽ được Bộ công bố một cách chính thức trước tết âm lịch phục vụ cho công tác tuyển sinh của các trường trong năm mới.
Đại biểu dự hội nghị tuyển sinh năm 2010. Ảnh: N. H
Phát biểu ý kiến về việc bỏ môn thi bắt buộc ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp PTTH, ông Huỳnh Văn Hoa giám đốc Sở giáo dục và đào tạo Đà Nẵng nhận định: "Ngoài Toán và Văn thì ngoại ngữ được được áp dụng như một môn bắt buộc trong nhiều năm nay. Hơn nữa chiến lược phát triển của chương trình giáo dục của chúng ta hiện nay là hội nhập quốc tế. Việc bỏ thi môn học quan trọng này sẽ làm giảm hiệu quả trong việc dạy và học môn tiếng Anh", ông Hoa nói.
Cũng chung quan điểm đó, Phó giám đốc Sở GD&ĐT TP HCM, ông Nguyễn Hoài Chương cho rằng: "Việc thi ngoại ngữ là một động lực lớn giúp học sinh và giáo viên có ý thức cao trong việc dạy và học. Không biết Bộ căn cứ vào cơ sở lý luận nào mà lại bỏ môn thi bắt buộc này".
Nhiều ý kiến phát biểu ở các đầu cầu trên cả nước cũng đề nghị nên để ngoại ngữ là môn thi bắt buộc với lý lẽ môn học này hiện rất quan trọng trong thời điểm hiện nay. Các đại biểu cũng đề xuất, đối với những khu vực khó khăn về điều kiện dạy và học như vùng sâu vùng xa, học sinh chưa được tiếp cận một cách đầy đủ theo chương trình chung của Bộ, thì có thể áp dụng nguyên tắc mềm tức được lựa chọn một môn thi khác thay thế.
Giải đáp những thắc mắc này của đại biểu, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho rằng, việc để học sinh có quyền lựa chọn môn thi ngoại ngữ là một hướng mở cho các em. Toán và ngữ văn là môn thi cơ bản đánh gia năng lực tiếp thu, học tập của học sinh. Còn ngoại ngữ chỉ là môn công cụ. "Những năm vừa qua, Bộ mong muốn phủ rộng ngoại ngữ và đưa thành môn bắt buộc. Nhưng đề án ngoại ngữ đang trong giai đoạn thực hiện. Thực tế, ở nước ta hiện nay điều kiện học ngoại ngữ còn khó khăn hơn hẳn các môn học khác. Chất lượng dạy và học chưa đảm bảo nên nếu bắt buộc phải thi là một hình thức ép buộc và không thể tránh tâm lý chống đối. Một khi chương trình được đào tạo đạt tiêu chuẩn thì việc buộc thì sẽ là điều đương nhiên " ông Hiển nhấn mạnh.
Cũng trong hội nghị, hình thức chấm thi chéo đối với bài thi tự luận cũng còn nhiều ý kiến tranh cãi. Theo dự thảo, Bộ vẫn tiếp tục tổ chức chấm chéo như năm 2009 nhưng có thêm điều chỉnh mới là: Sở GD&ĐT có bài thi cử thêm một giáo viên của mỗi môn thi tham gia thảo luận, thống nhất hướng dẫn và chấm chung ít nhất 15 bài thi tại các tổ chấm thi của hội đồng nơi chấm bài thi cho đơn vị mình.
Tuy nhiên theo ý kiến của các đại biểu thì việc này vẫn còn nhiều bất cập bởi một giáo viên đối với mỗi bộ môn không thể bao quát hết được việc chấm thi của cả một hội đồng. Phương án mà phần đông các ý kiến nêu ra là thành lập một hội đồng chấm thi chung cho 3 đến 4 tỉnh lân cận thì sẽ đảm bảo tính khách quan hơn.
Xong, theo Thứ trưởng Phạm Vũ Luận thì hình thức này chỉ có thể áp dụng đối với một số khu vực có điều kiện thuận về địa lý như ĐBSH, Đông Nam Bộ. Những tỉnh thuộc vùng núi việc tổ chức một hội đồng thi chung như vậy việc đi lại bố trí nơi ăn nghỉ cho cả một hội đồng trong thời gian gần nửa tháng cũng rất khó khăn.
"Vấn đề này, Bộ cũng sẽ ghi nhận ý kiến của các đơn vị và tìm một phương án tốt nhất nhằm đảm bảo việc chấm thi được khách quan", Thứ trưởng Luận nói.
Liên quan đến vấn đề lệ phí thi, đồng loạt nhiều đại biểu ở khắp cả nước cũng như lãnh đạo Bộ đều thống nhất sẽ điều chỉnh trong kỳ tuyển sinh này. Theo ý kiến của các trường ĐH, lệ phí thi trong nhiều năm nay dường như không thay đổi. Trong khi tình trạng thí sinh ảo khá cao khiến các trường phải gánh một khoản lỗ lớn vào mỗi mùa tuyển sinh.
"Mỗi một năm trung bình trường chúng tôi lỗ khoảng 600 triệu đồng tiền chi phí tuyển sinh, 8 năm liên tục mức lỗ lên tới gần 5 tỷ đồng. Tông khi đó mỗi năm ĐH Vinh chúng tôi tiết kiệm được 35 tỷ đồng chi phí đi lại, ăn ở từ việc tổ chức cho học sinh thi vào các trường ở Hà Nội ngay tại trường mình. Sao không lấy một phần trong số đó bù vào khoản lỗ mà chúng tôi phải chịu", ông Nguyễn Ngọc Ngợi đại diện ĐH Vinh phát biểu.
Trước vấn đề này Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, cũng nhất trí và sẽ trình lên Bộ tài chính để sớm điều chỉnh mức phí này trong phần phát biểu tổng kết hội nghị. Dự kiến mức phí sẽ tăng thêm 10.000 đối với mỗi bộ hồ sơ. Còn vấn đề có thu gộp một lần cả lệ phí đăng ký dự thi và lệ phí thi hay không thì Bộ sẽ đưa ra sau buổi thảo luận vào ngày 10/1.
Kết thúc hội nghị, Thứ trưởng Phạm Vũ Luận cũng thống nhất với các ý kiến về việc học sinh có thể nộp trực tiếp hồ sơ xét tuyển tại trường mà không nhất thiết phải qua đường bưu điện như quy chế của những năm trước đây. "Việc buộc phải nộp hồ sơ theo đường bưu điện của những năm trước thể hiện nhiều bất cập. Nhiều em nhà gần trường nhưng vẫn phải vòng qua bưu điện nộp và tốn thêm một khoản cước phí. Hơn nữa tình trạng thất lạc hồ sơ bằng đường bưu điện vẫn không tránh khỏi", ông Luận nói.