Nước ngầm Hà Nội: Ô nhiễm và suy kiệt
(Mạng Monre.gov.vn, 14:56 18/02/2008)
">
Số liệu thu thập từ 91 công trình quan trắc động thái nước dưới đất do Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất tiến hành cho thấy, tình trạng cạn kiệt nguồn nước ngầm trên địa bàn thành phố đã lên tới mức đáng báo động. Mức nước trung bình ghi được tại giếng quan trắc P41 Hạ Đình, Thanh Xuân) là -33,65m (thấp hơn so với năm 2002 là 0,73m). Ở một số điểm tại các phường Vĩnh Tuy, Giáp Bát... nhiều hộ gia đình phải khoan tới độ sâu trên dưới 40m mới gặp mạch nước. Theo Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất Hà Nội, nguyên nhân gây ra tình trạng trên là do hoạt động khoan và khai thác giếng khoan bất hợp lý diễn ra ở nhiều nơi. Ngoài việc bị khai thác bừa bãi, nước bẩn theo các mũi khoan "chui" xuống đất còn gây thêm ô nhiễm cho nguồn nước ngầm. Các giếng "hoang" đã bị hút hết nước hoặc không sử dụng lại không được trám lấp đúng cách càng gây ô nhiễm nghiêm trọng cho nguồn nước bởi các chất độc hại như: Amoni, Thạch tín, nước rác, nước thải.
Theo Viện Khoa học công nghệ và kinh tế xây dựng Hà Nội, kết quả quan trắc tại 10 trạm đo lún bề mặt đất do thay đổi mực nước ngầm cho biết, bề mặt đất thành phố hàng trăm năm có sụt lún nhưng không đồng đều. Hiện tượng này tạo nên trên bề mặt những phễu lún phân bố rải rác ở nội thành và các vùng ven. Mỗi năm các phễu này lại sâu hơn, rộng hơn. Trong số những khu vực bị lún, khu Thành Công có tốc độ lún lớn nhất (trên 41mm/năm). Khảo sát gần đây tại một số khu chung cư cũ cho thấy, nhiều tòa nhà đã bị biến dạng do lún nền, lún móng. Điển hình là các khu tập thể Giảng Võ, Ngọc Khánh, Thành Công với khoảng 30% nhà bị lún. Trong đó có khoảng 206 nhà lắp ghép tấm lớn trong tổng số hơn 400 nhà chung cư đang ở trong tình trạng rất đáng lo ngại. Cũng theo Viện Khoa học công nghệ và kinh tế xây dựng Hà Nội, mực nước ngầm bị hạ thấp là một trong các nguyên nhân chính gây nên biến dạng bề mặt đất thành phố Hà Nội. Ông Nguyễn Thái Lai, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cũng hoàn toàn nhất trí với nhận định này. Ông cho biết, việc đào và đóng các cọc móng các tòa nhà cao tầng hiện diễn ra khá phổ biến khiến sự vận động của nước dưới đất bị cản trở, không lưu thông được bình thường cũng dẫn tới sụt lún cục bộ.
Để giảm tải cho nguồn nước ngầm, Hà Nội đang gấp rút triển khai xây dựng các nhà máy nước cỡ lớn khai thác nước mặt để phục vụ người dân. Trong đó Nhà máy nước mặt sông Đà, Nhà máy nước mặt sông Hồng là những dự án khả thi. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện các dự án này hiện vẫn rất chậm do vướng mắc trong giải phóng mặt bằng. Một số chuyên gia còn cảnh báo, nếu Hà Nội không khảo sát kỹ lại hệ thống mạng lưới đường ống khu vực Tây Nam thành phố, sẽ có nguy cơ không nhỏ khi tiếp nhận nước từ Nhà máy nước mặt sông Đà. Các chuyên gia nhận định, với một khối lượng lớn nước, khả năng bục, rò rỉ rất dễ xảy ra bởi hệ thống đường ống cũ hầu hết đã quá cũ nát, không đủ sức tiếp nhận sức ép lớn. Đây rõ ràng là vấn đề đau đầu của các cơ quan chức năng khi triển khai chuyển nước mặt sông Đà về cho thành phố. Như vậy, áp lực khai thác nguồn nước ngầm vẫn rất lớn trong những năm tới và vấn đề giảm thiểu ô nhiễm, chống suy kiệt nguồn nước ngầm của Hà Nội vẫn là bài toàn chưa có lời giải.
C.T – A.T