Ô nhiễm nghiêm trọng ở kênh Ba Bò (TP.HCM) sẽ không được giải quyết căn cơ nếu tỉnh Bình Dương không “chặt đứt” được các nguồn gây ô nhiễm không đạt tiêu chuẩn xả thải - Ảnh: Q.ThanhTT - Câu chuyện những dòng sông bị “bức tử” tiếp tục “hâm nóng” chương trình trực tiếp truyền hình “Nói và làm” do HĐND TP.HCM và Đài truyền hình TP tổ chức sáng 5-10, bàn về ô nhiễm môi trường.
Sự có mặt của ông Phan Văn Hết, phó giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường (TN-MT) tỉnh Đồng Nai, đã trở thành tâm điểm chú ý vì sự kiện sông Thị Vải đã làm tốn bao giấy mực những ngày qua.
Bà Phạm Phương Thảo - chủ tịch HĐND TP.HCM - khẳng định ô nhiễm sông Thị Vải ảnh hưởng khoảng 1.700ha mặt nước nuôi nghêu của nhân dân huyện Cần Giờ (TP.HCM) làm kiệt quệ hàng nghìn hộ dân ở xã đảo Thạnh An... Do vậy, nhiều ý kiến cho rằng chuyện sông Thị Vải không chỉ liên quan trực tiếp đến tỉnh Đồng Nai mà cũng là mối lo chung của nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và TP.HCM.
Xin đừng né tránhBà Thảo đặt câu hỏi: “Có khả năng ngăn được các nguồn xả bẩn vào sông Thị Vải?”. Tuy câu hỏi rất rõ ràng như vậy, song ông Phan Văn Hết dành khá nhiều thời gian để giảng giải về điều kiện tự nhiên, khả năng tự làm sạch của dòng sông này...
Dường như không chờ đợi được nữa, ông Trương Trọng Nghĩa - phó Ban kinh tế và ngân sách HĐND TP - phải đặt ngay câu hỏi với ông Hết: “Chúng ta ở đây là ai?”. Theo ông Nghĩa, dòng sông Thị Vải không có tội, người dân sống hai bên bờ sông này không có tội... Ông Nghĩa cũng cho rằng “chúng ta” ở đây chắc chắn là Tỉnh ủy, UBND tỉnh, trực tiếp là Sở TN-MT tỉnh Đồng Nai và đương nhiên Công ty Vedan VN phải có trách nhiệm.
Ông Đặng Văn Khoa - đại biểu HĐND TP - khẳng định trong vụ gây ô nhiễm nghiêm trọng nói trên, “nếu trách nhiệm của doanh nghiệp một thì trách nhiệm quản lý là mười”. Ông nói rằng Luật bảo vệ môi trường quy định người đứng đầu tổ chức quản lý môi trường nếu thiếu trách nhiệm để xảy ra ô nhiễm nghiêm trọng thì tùy mức độ bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự...
Phải chung taySự có mặt của lãnh đạo sở TN-MT các tỉnh Long An, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai và TP.HCM tại chương trình nói trên cũng nhằm mục đích tìm kiếm sự đồng thuận, cộng đồng trách nhiệm và cùng lên tiếng để giải quyết bài toán ô nhiễm liên vùng.
Ông Đặng Như Hiển, giám đốc Sở TN-MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, phản ảnh tình trạng có những doanh nghiệp xin đầu tư ở tỉnh này không được (vì gây ô nhiễm) nhưng tỉnh khác lại tiếp nhận. Ông Nguyễn Văn Thiệp - giám đốc Sở TN-MT tỉnh Long An - bổ sung: ở khu vực tiếp giáp với huyện Củ Chi (TP.HCM), trong khi tỉnh Long An quy hoạch là khu vui chơi giải trí thì TP.HCM đặt bãi rác Tam Tân có công suất lớn ở khu vực đối diện... Đó là điều bất cập trong phối hợp quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội giữa các địa phương trong vùng.
Ông Nguyễn Phước Thảo - giám đốc Trung tâm điều hành chương trình chống ngập TP.HCM - cho rằng các nguồn xả thải từ Bình Dương phải đạt tiêu chuẩn mới giải quyết được căn cơ vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng ở kênh Ba Bò. Bà Võ Thị Ngọc Hạnh - phó giám đốc Sở TN-MT tỉnh Bình Dương - cam kết sẽ sớm xử lý dứt điểm tình trạng doanh nghiệp tại một số khu công nghiệp (có nguồn xả thải vào kênh Ba Bò - PV) chưa đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải chung của khu. Bà Hạnh cho biết thêm năm 2009, tỉnh có kế hoạch lắp đặt camera quan sát các nhà máy xử lý nước thải tập trung của các khu công nghiệp, đồng thời lắp đặt hệ thống quan trắc xả thải tự động...
Ông Đào Anh Kiệt - giám đốc Sở TN-MT TP.HCM - cam kết sẽ tập trung khắc phục ô nhiễm ở khu vực kênh Thầy Cai - An Hạ (chủ yếu nguồn ô nhiễm từ các doanh nghiệp khu vực Tân Phú Trung và bãi rác Tam Tân).
Kết thúc chương trình, bà Phạm Phương Thảo cho rằng các tỉnh, thành vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cần cộng đồng trách nhiệm để giải quyết, khống chế ô nhiễm, nhất là phối hợp quy hoạch phát triển công nghiệp. “Không phải đợi đến lúc giàu lên mới quan tâm vấn đề môi trường mà chúng ta cần GDP xanh...” - bà Thảo chia sẻ, đồng thời kêu gọi các tỉnh bạn cần nói không với các dự án đầu tư công nghệ lạc hậu, có nguy cơ gây ô nhiễm cao...
*****
* Tỉnh Đồng Nai: chỉ có 10/21 khu công nghiệp đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung.
* Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: trong số sáu khu công nghiệp đi vào hoạt động chỉ có hai khu tiến hành xây dựng nhà máy xử lý nước thải tập trung. Chỉ 60% doanh nghiệp trong các khu này có nhà máy xử lý nước thải cục bộ.
* Tỉnh Long An: chỉ có 3/6 khu công nghiệp đang hoạt động có nhà máy xử lý nước thải.
* TP.HCM: có 12/13 khu công nghiệp có nhà máy xử lý nước thải tập trung, hiện chỉ còn Khu công nghiệp Tân Phú Trung chưa có (đang xây dựng). TP.HCM cam kết đến hết quý 1-2009 không còn doanh nghiệp nào trong các khu công nghiệp đấu nối sai hoặc không đấu nối vào hệ thống thu gom nước thải chung...
*****
QUỐC THANH